خلاصه اختراع زرين گياه Dracocephalum kotschy گياه علف يكساله يا چند ساله، معطر متعلق به خانواده نعناع مي¬باشد و زيستگاه اصلي آن كشور ايران است. گياهي است نيمه چوبي به طول 20 سانتيمتر با ساقه هاي متعدد ، برگهاي دمبرگدار تخم مرغي شكل و گلهاي سفيد متمايل به زرد كه گلهاي اين گياه از اوايل اريبهشت ماه ظاهر شده و تا تيرماه باقي مي مانند. از گونه‌هاي دارويي كشور ما مي‌باشد كه به علت تأثير درماني در كاهش تب، درد مفاصل و روماتيسم از قديم مورد توجه مردم مناطق تحت رويش آن بوده و به علت بهره برداري بي رويه در حال انقراض مي‌باشد. تكثير و ازدياد زرين گياه در ايران از طريق كاشت بذور صورت مي گيرد، مواردي همچون كمي بذر و عوامل طبيعي مانند بهمن و بهرهبرداري زياد از عوامل تهديد كننده حيات بوده اند. ازطرفي به دليل معطر بودن و پي بردن انسان ها به ارزش دارويي آن علاوه بر اينكه توسط دام ها به شدت مورد چرا قرار مي گرفته توسط انسان هم به شدت مورد بهره برداري قرار گرفته به صورتي كه اين گياه به گونه اي كم ياب تبديل شده است و بر اين اساس به عنوان يك گياه دارويي موثر مورداستفاده قرار مي گيرد. لذا يافتن روشي مناسب بر اساس تكنيك هاي كشت بافت كه در آن تكثير انبوه و آسان اين گياه (با كيفيت مطلوب و عاري ازعوامل بيماريزا) امكان پذير مي گردد، امري ضروري به نظر مي رسد. اين كار منجر به نجات اين گياه از خطر نابودي ، توليد انبوه آن گرديده و در نهايت مي تواند گامي موثر در جهت كاهش هزينه هاي اوليه توليد اين گياه، ترغيب توليد كنندگان درخصوص سرمايه گذاري در اين زمينه استفاده از نيروهاي فني و تخصصي داخل كشورو نهايتا ايجاد اشتغال باشد. در اين پروتكل ما با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي به روشي مطلوب و مناسب براي توليد انبوه اين گياه ارزشمند دست يافته¬ايم. بدين ترتيب مي¬توان اين گياه را با استفاده از پروتكل ارائه شده در اين اختراع به صورت انبوه توليد نمود و در اختيار متقاضيان اين عرصه قرار داد. ريزازديادي گياه دارويي زرين گياه (Dracocephalum kotschy) با استفاده از تكنيك كشت تك گره اين اختراع در زمينه بخش كشاورزي مي باشد. اهداف اختراع: 1- دستيابي به شيوه اي نوين جهت تكثير گياه دارويي زرين گياه با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي 2- حل مشكلات توليد و تكثير گياه دارويي زرين گياه به شيوه مرسوم 3- به كارگيري امكانات علمي و فني موجود درداخل كشوردر جهت توليد گياه زرين گياه 4-دست يابي به شرايط محيطي مناسب جهت رشد گياهان كشت بافتي در شرايط ex vivo توصيف اختراع سياست داروسازي نوين در دهه هاي اخير به شكل قابل توجه و عميق به سوي گياه درماني پيش رفته است. طبيعت اين مخزن پر از دارو افق هاي تازه اي را براي جامعه پزشكان و داروسازان محقق گشوده است. اينك آنها به منطقي بودن استفاده از مواد دارويي گياهي پي برده و هزاران هكتار زمين به كشت و توليد گياهان دارويي اختصاص يافته است. از مواد موثره گياهان مانند اسانس و محصولات فرعي در صنايع غذايي، آرايشي و بهداشتي و ... استفاده بعمل مي آيد. در حال حاضر اهميت كاشت، داشت، برداشت و فرآيندهاي پس از برداشت يك گياه دارويي به منظور افزايش عملكرد و مواد موثره آنها بسيار مورد توجه است. كشور ايران با دارا بودن شرايط مناسب آب و هوايي، پوشش گياهي متنوع و سابقه درخشان از نظر دانشمندان و كاربرد گياهان دارويي از امتيازات ويژه اي برخوردار است. هم اكنون علاوه بر شركتهاي كشت و صنعت برخي كشاورزان راغب به كشت آنها مي باشند. ضروري است كه با افزايش دانش توليدكنندگان و با رعايت اصول فني ضمن رفع نياز كشور امكان صادرات فرآورده هاي گياهي كه سهم تجارت آنها هم اكنون در دنيا رو به افزايش است، بيش از پيش توسعه يابد. بهره برداري غير اصولي ، كمبود بذر، مشكلات مرتبط با بذور، سنتي بودن شيوه هاي توليد از عوامل موثر جلوگيري در توسعه و گسترش گياهان دارويي و اين منابع ارزشمند مي باشد. در كشور ما بخش قابل ملاحظه‌اي از گياهان دارويي مورد استفاده از عرصه‌هاي طبيعي جمع‌آوري مي‌گردد كه از طرفي باعث تهديد و ناپايداري ذخاير ژنتيكي برخي از گونه‌هاي دارويي شده است و از طرف ديگر اين گياهان كه از شرايط اكولوژيك متفاوت و در زمان‌هاي نامناسب جمع‌آوري مي‌گردند نمي‌توانند نياز كارخانجات داروسازي را مرتفع سازند. روند رو به رشد جمعيت و نياز مبرم به داروهاي با منشأ گياهي، ضرورت كشت و توليد انبوه گياهان دارويي با ارزش و استاندارد را مشخص مي‌سازد. اگر چه مواد مؤثر گياهان دارويي تحت هدايت ژنتيكي ساخته مي‌شوند، شرايط اكولوژيك مناطق رويش آنها نيز روي كميت و كيفيت مواد مؤثره اثرات چشمگيري دارد. بنابراين استفاده از پتانسيل‌هاي ژنتيكي گونه‌هاي بومي همچنين شرايط اكولوژيك مناسب براي پرورش گياهان دارويي مهم و با ارزش، ضرورت دارد. به نظر ميرسد دستيابي به تكنيك كشت بافت بتوان گام موثري در جهت جلوگيري از انقراض، توسعه و گسترش گياهان دارويي و رفع مشكلات مرتبط با اين منابع ارزشمند مي باشد. اين پروتكل با هدف رفع مشكلات موجود در مسير توليد و تكثير اين گياه و به منظور دستيابي به شيوه اي مناسب و مطلوب تكثير اين گياه با استفاده از تكنيك هاي كشت بافت گياهي صورت مي پذيرد. تيره نعناييان داراي بيش از3200 گونه و حدود 200جنس بوده ويكي از بزرگترين تيره هاي گياهي مي باشدكه تنوع زيادي در منطقه مديترانه دارد. درايران 8 گونه از Dracocephalum وجود دارد كه اهميت زيادي از نظر كاربرد درصنايع آرايشي، غذايي و دارويي دارد . از گونه هاي آن گونه انحصاري D.Kotschy درايران مي باشد با نام زرين گياه مشخص مي شود .گياهي است نيمه چوبي به طول 20 سانتيمتر با ساقه هاي متعدد چوبي، برگهاي دمبرگدار تخم مرغي شكل و گلهاي سفيد متمايل به زرد كه گلهاي اين گياه از اوايل اريبهشت ماه ظاهر شده و تا تيرماه باقي مي مانند. زرين گياه يكي از گياهاني است كه اينك بر روي خط قرمز انقراض قرار دارد. اين گياه كه "چاي كوهي" نيز نام دارد، خواص دارويي فوق العاده اي دارد كه از گذشته هاي دور تاكنون مردم بومي از آن به عنوان يك گياه دارويي استفاده مي كردند. رشد و تكثير اين گونه گياهي به ندرت صورت مي گيرد و عوامل طبيعي مانند بهمن و بهره برداري زياد از اين گياه از عوامل تهديد كننده حيات بوده اند. اين گياه ارزش ريالي بالايي نيز دارد به طوري كه هر كيلو از بذر اين گياه با قيمت دو ميليون تومان به فروش مي رسد و بر اين اساس احيا و توليد زياد مي تواند منبع درآمد بالايي باشد. اين گياه مصارف دارويي متعددي از جمله تقويت سيستم ايمني بدن، ضد التهاب و درمان ناراحتي هاي گوارشي و اعصاب دارد و به دليل معطر بودن و پي بردن مردم محلي به ارزش دارويي آن علاوه بر اينكه توسط دام ها به شدت مورد چرا قرار مي گرفته توسط انسان هم به شدت موردبهره برداري و به گونه هاي كم ياب تبديل شده است و بر اين اساس به عنوان يك گياه دارويي موثر مورد استفاده قرار مي گيرد. گياهان دارويي جلوگيري از بهره برداري از اين گياه، حفاظت از عرصه هاي رشد و كشت و توسعه در مناطق مختلف و انتقال به طبيعت را راهكارهاي جلوگيري از انقراض اين گونه نادر گياهي عنوان كرد. در اين پروتكل ما با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي به روشي مطلوب و مناسب براي توليد انبوه اين گياه ارزشمنددست يافته¬ايم. بدين ترتيب مي¬توان اين گياه را بااستفاده از پروتكل ارائه شده در اين اختراع به صورت انبوه توليد نمود و در اختيار متقاضيان اين عرصه قرار داد.